Makine ihracatı, 20 milyar doları geçmek için koşuyor

bu bölümde türk ekonomisi için hayati önem taşıyan makineyi konuşacağız.

konuğumuz makina ihracatçılar birliği başkanı kutlu karavelioğlu olacak.

kutlu karavelioğlu: bu alanda artışımız bu sene gayet iyi aslında geçen senede iyiydi fakat malumunuz olup biteni biliyoruz.

ana pazarlarda olan hakimiyetimizde iyi derecelerde artış var.

2020 yılında malum olay yüzünden kapanan firmalar batan işletmeler oldu mu olduysa oranı nedir?

kutlu karavelioğlu: hasar tespiti yapmak için erken türkiyede 30 bin e yakın makine imalatçısı var bunların 18 bine yakını özel makinalar.

bildiğimiz kadarıyla kapanmalar olmadı fakat el değiştirmeler oldu onlarda değerini bularak el değiştirmeleri türkiye giderek yükselen makine çeşitliliği teknoloji sınıfında oldukça cazip ülke 

avrupa’nın en büyük 6. makine ihracatçısıyız.

bu süreç sizin için uluslararası makine sektörünün markalar edinmesi için bir fırsat mı?

kutlu karavelioğlu: bu bizim senelerdir gündemimizde teknoloji geliştirmek çok meşakkatli ve  uzun zaman isteyen bir iş uzun bir merdiven olarak nitelendirebiliriz.

fakat yurtdışındaki iyi markaları aldığımız zaman o basamakları beşer beşer çıkabilirsiniz.

bazı iş makinelerinde yurtdışında firmalar alınıyor.

yatırımlarda hareketlilik vardı bunu biliyoruz önlerini görebiliyorlar mı sektördekiler?

geçen sene büyük yatırımlar yapıldı bunun sebebi türkiye ve bazı ülkeler üretimin dağılımı konusunda daha fazla pay almak istiyor. geçen sene geçen sene makine ticareti 8-10 puan düştü buna rağmen ithalatı artan ülkeler oldu türkiye bunlardan birisidir %15.4 gibi arttı kore %11  tayvan’ın da arttı bu üç ülke zaten giderek dünyadaki üretimden daha fazla pay alma azminde olan ülkeler. geçen sene dünyada üretimin dış ticaretinin arttığı bir çeyrek oldu.

türkiye özellikle tekstil makinaları konusunda büyük ihracat gerçekleştirdi.

takım tezgahları alımı arttı çinden türkiye’nin ihracatı %56 ya yakın arttı.

türkiyenin üretim iştahından faydalanan ülkeler oldu doğrusu.

yerli imalatçıya ne kadar pay düştü bunu gönül rahatlığı ile söyleyemiyorum geçen sene verilen 577 milyar liralık yatırım teşvik belgesinin içinde 14,8 milyar dolarlık ithal makine var ithal makinenin teşvik kapsamı içinde olması demek bu makinaların ülkeye daha rahat girmesi demek gümrük de ki bazı şeylerden ari oluyorlar.

katma değerin sadece %31 i türkiyede kalıyor.

yerli makine yerli mal meselesi kamu alımlarında sayın cumhurbaşkanının başbakan olduğu zamanlarda bile defalarca genelgeler yayınladı fakat uygulamada hala sorun yaşıyoruz.

bazı yerlerde %15e kadar  yerli kullanımı zorunlu hale getirildi bu kısmi çalışıyor.

geçen 577 milyarlık yatırım teşvik belgesinin arka planında ivme kredileri var sayın berat albayrak bakanımız o kadar bizim tarafımızdan benimsenen şekilde ifade etti ki konuyu.

dedi ki ben yabancıların teknoloji geliştirmesine kaynak vermeyeceğim türkiye’de üretilen makinalar türkiyeden alınacak ithalatına izin vermeyeceğim dedi.

yerli tekstil üreticisi yerli tekstil makinelerini tercih etmiyor bunun sebebi nedir?

psikolojik sebepleri  ithalat düşkünlüğü bazı üreticiler fabrikalarını gösterirken bakın benim makinam şuradan buradan diyerek bir beklenti içindeler.

teknolojik sebepler var belli bir teknoloji grubundan makinalar alınarak kuruluyor.  

yedek parçalar çok önemli makine ihracatı geçen sene 29 milyar dolara ulaşmışsa bunun  %25 i yedek parça teknolojiye bağımlı kalmak bu demek aslında.

geçmişten kalan bir güven eksikliğini buna dahil edebilir miyiz?

güven eksikliği varsa bunun cevabı şu bizim sektörümüzün malları %59 u avrupaya gidiyor %7-8 i amerikaya gidiyor burada turbo jetlerden her türlü teknoloji sınıfından makinalar var.

makina ihracatının türkiyede bıraktığı katma değer %76 civarında almanya ile eşitiz biz.

o yüzden pandemide aksamadık.

traktör imalatçılarında lojistikte ki sıkıntılar konteyner sevk limanlarının çalışmadığı durumlar oldu.

avrupalılar çini bırakıp türkiyeye daha mı fazla yanaştı?

dünyada makina imalatının %52si doğuda %33 ü çinde %19 u avrupa birliğinde %14 ü amerikada yapılıyor yüksek teknolojilere bakacak olursak çin’in payı %24 e ulaşmış almanya ile amerika’nın payı %14 civarında kalmış büyük bir kapışma var ve bunu dengelemek istiyorlar.

türkiye yakın coğrafyada bakın bir konteyner sıkıntısı bile nasıl etkiliyor dünyayı.

türkiyenin almanya ile kalite ve iş yapma tarzları çok benzer teknolojik tabanımız çok benzer mühendislik ve disiplinimiz  çok benzer bu yüzden türkiye avrupa birliği için önemli bir alternatif.

artık avrupa birliği alternatif aramakta ve bu alternatifi yakın coğrafyada aramakta.

fiyatlarımız doğudan daha yüksek fakat kalitemizde doğudan daha yüksek kaliteli zaten bu yüzden türkiye tercih ediliyor.

2030 yılına kadar avrupa birliği karbon ayak izini azaltmak adına adımlar attı yeşil mutabakatı yayımladı bu sanayinin kökten değişimi demek peki sektörde bununla ilgili bir çalışma var mı?

pandemi olmasa bugün yeşil mutabakat meselesi ile uğraşıyor olacaktık.

türkiyenin makine sektörü 22 alt dal da 16 derneği ile avrupa’nın 21 federasyonuna üyedir.

bu süreç 10 yıllık bir süreçtir ve türkiye’nin bütün makina dernekleri bunun neler getireceğini bilir.yani bizim alt sektörlerimiz bu konuda bilgililer ve makinalarını iyileştiriyorlar geliştiriyorlar.

 zaten çimento sektörü enerji sektörü gibi ilk etapta etkilenecek sektör olmamakla birlikte bunların üretiminin gereçlerini ürettiğimiz için onların karbon emisyonlarını azaltmak da hazır haldeyiz.

ithalat baskısıyla 10 milyar dolarlık atıl kapasite var.

kapasite kullanım konusunda makina sektörü diğer sektörler kadar hiçbir zaman yüksek olmuyor çünkü çoklu yapı ve her sınıf makinenin aynı talepleri görmemesi bazı kapasiteleri boş bırakıyor.

%100 kapasite tek vardiyalı bir sistemi kapasite eder 2 vardiyaya çıkarırsanız %200 kapasiteniz olur.

şu anda türkiye’nin makine kullanım kapasite oranı 71-72 civarında.

3/1 lik kısmı boş olması çok ağır ithalat baskısında kalıyor olmamıza rağmen bu kapasiteleri kullanamıyor oluşumuz büyük bir kayıptır.

28.5 milyar makina ithal etmek türkiye için çok büyük bir rakam.

geçen sene 18,5 milyar dolar makina ihraç ettik bu seneye de hızlı başladık.

aşının başarılı olması ümidi ile bu gidişle 20 milyar doları rahat aşabilecek olduğumuzu görüyorum.